Łódzkie perły architektury – najpiękniejsze wille i pałace XIX-wiecznych fabrykantów

Wybierając się na spacer po Łodzi, możemy podziwiać architektoniczne perełki, które nie sposób wypatrzeć w innym mieście. Wszystko po raz kolejny za sprawą XIX-wiecznych fabrykantów; to właśnie ich wille, pałace i szeroko pojęte rezydencje najbardziej przyciągają wzrok. Obecnie w tych budynkach znajdują się muzea czy instytucje publiczne.

Co charakterystyczne, obok pałaców i willi często znajdują się fabryki i warsztaty; to była powszechna praktyka, dzięki czemu powstawały całe kompleksy fabryczno-rezydencjonalne, niemal unikatowe w skali kraju. Swoje rezydencje posiadały najzamożniejsze rody – oczywiście do najbardziej znanych należeli Scheiblerowie, Poznańscy i Heinzlowie, rozpoznawalni byli również Kindermannowie, Schweikertowie czy Steintertowie. Warto zwrócić uwagę także na pojedyncze perełki, zbudowane przez mniej nieco mniej zamożnych fabrykantów.

Scheiblerowie i Poznańscy - wille i pałace

Scheiblerowie pozostawili po sobie kilka ciekawych budynków; wśród nich – pałac na placu Zwycięstwa (wzniesiony według projektu Edwarda Lilpopa; dziś jest to siedziba Muzeum Kinematografii) czy willę Herbstów. Jest ona zlokalizowana na Księżym Młynie, czyli w wielkim imperium stworzonym przez Scheiblerów; obecnie znajduje się tam oddział Muzeum Sztuki. Willa została wybudowana prawdopodobnie według projektu Hilarego Majewskiego i była darem od Karola Scheiblera dla jego córki Matyldy i zięcia. Nie można zapominać również o pałacu rodziny Scheiblerów, czyli budynku położonym przy Piotrkowskiej 266, a użytkowanym obecnie przez Politechnikę Łódzką.

Jeśli chodzi o Poznańskich, bez wątpienia ich wizytówką stał się pałac położony tuż przy dzisiejszej Manufakturze, ale należy wspomnieć również o budynkach wzniesionych przez synów Izraela. Mowa o pałacu na rogu ul. Gdańskiej i Więckowskiego oraz pałacu Karola Poznańskiego przy ul. 1 Maja (dziś w budynku mieści się Akademia Muzyczna).

Wille i pałace innych fabrykantów

Warto jednak wspomnieć także o kilku innych budynkach. Wśród jest np. willa Kindermanna (zaprojektowana przez Gustawa Landau-Gutenberga, zlokalizowana przy ul. Wólczańskiej i uważana za jeden z najważniejszych budynków polskiej secesji), pałac Alfreda Biedermanna (pałac w stylu modernistycznym z nawiązaniami do architektury klasycystycznej, obecnie należy do Uniwersytetu Łódzkiego, znajduje się tam również Muzeum UŁ) czy pałac Steinertów (przy ul. Piotrkowskiej 272, obecnie siedziba Instytutu Europejskiego; zbudowany według projektu Alfreda Balcke i nawiązujący do stylu renesansu północnoniemieckiego). Warto odwiedzić również takie rezydencje jak: pałac Heinzla (przy ul. Piotrkowskiej, obecnie siedziba magistratu i urzędu wojewódzkiego, willa Raincholda Richtera w parku im. Klepacza (rektorat PŁ), czy pałacyk Hertzów przy al. Kościuszki (rektorat Uniwersytetu Medycznego).