Największe w Polsce Centrum Nauki i Techniki jest w Łodzi

Kilka słów o historii, czyli jak powstało EC1

EC1 to pierwsza łódzka elektrownia komercyjna, która została wzniesiona w 1906 roku przy ulicy Targowej. Decyzją do rozpoczęcia prac było uzyskanie koncesji przez firmę Siemens&Halske w 1900 roku. Przebieg budowy był burzliwy, kilkakrotnie zakłócany przez strajki. Ostatecznie 18 września 1907 roku popłynął stąd pierwszy prąd elektryczny. Ta część stanowi dziś EC1 Wschód. Rozbudowę kompleksu przerwał okres II wojny światowej. W 1928 roku zdecydowano się na wykupienie od Ottona Goldammera, fabryki maszyn i odlewni oraz zbudowano nowa centralę, która stanowi dzisiejszą zachodnią część EC1. W 1930 uruchomiono turbo zespół Brown Boveri. W trakcie II wojny światowej jeden z turbo zespołów uległ zniszczeniu na skutek pożaru. W 1953 roku elektrownia rozpoczęła produkcję pary dla łódzkiego przemysłu. W 1960 roku po raz pierwszy zostaje użyta obecna nazwa EC1. Elektrownia dostarczała ciepła nieprzerwanie do 2001 roku. Po tym okresie zdecydowano się na rewitalizację budynku, aby mógł spełniać nowe funkcje. 
W 2008 roku władze miasta Łodzi wystosowały oficjalny komunikat o planie odrestaurowania elektrociepłowni i powstania nowej instytucji „EC1 Łódź -miasto kultury”. Całkowita wartość projektu jest szacowana na 265 milionów złotych, z czego znaczna część środków pochodziła z funduszy europejskich. Uroczyste otwarcie Centrum Nauki i Techniki EC1 odbyło się 7 stycznia 2018 roku. 

Architektura

Proces rewitalizacji uwzględniał odwzorowanie pierwotnego wyglądu budynku – formę, zagęszczenie pomieszczeń oraz kubaturę. W środku obiektu znajdujemy oryginalnie zachowane maszyny, które dawniej funkcjonowały w elektrociepłowni w towarzystwie nowoczesnych urządzeń. Łączna powierzchnia EC1 wynosi 18 tysięcy metrów kwadratowych. W przestrzeni znajdują się historyczne powierzchnie takie jak: maszynownia, pompownia, rozdzielnia, kotłownia, zmiękczalnia czy chłodnia. Na uwagę zasługuje oryginalny styl secesyjny, w którym zachowana jest hala maszyn. Projekt odnowionej elektrowni zadziwia. Nic dziwnego, że kompleks EC1 Wschód w 2013 roku został uznany za najciekawszy architektonicznie budynek w Polsce, czego dowodem jest prestiżowa nagroda, czyli Bryła Roku. Planetarium wchodzące w skład EC1 Wschód jest najnowocześniejszym tego typu obiektem nie tylko w Polsce, ale również Środkowo-Wschodniej Europie. Ekran sferyczny wyróżnia niesamowita akustyka dźwiękową.   

Ciekawostki

Odnowienie elektrowni to niewątpliwy sukces na europejską skalę. Pomimo to EC1 nie spoczywa na laurach i jest w trakcie realizacji budowy Narodowego Centrum Filmowego, którego otwarcie jest planowane na 2019 rok. Ma być to ożywienie tradycji filmowej, tak głęboko zakorzenionej w historii Łodzi. Pieczę nad projektem sprawuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Miastem Łódź. Koncept przewiduje utworzenie trzech sal kinowych z 260 miejscami, panele dyskusyjne, specjalne projekcje oraz prezentacje filmowe. Idea zakłada również utworzenie Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej. Wizyta w EC1 ma przede wszystkim dostarczać wiedzy. W tym celu utworzono trzy ścieżki edukacyjne. Jedna z nich umożliwia poznanie faktów dotyczących kosmosu. EC1 proponuje również symulację oparta o technologię rzeczywistości wirtualnej, dzięki której możemy dostarczyć lotu w kosmos. Placówka stawia przede wszystkim na naukę poprzez eksperymenty, gry interaktywne oraz quizy. W EC1 znajduje się również kino 3D, które wchodzi w skład jednej ze ścieżek edukacyjnych. Obecnie w EC1 można również zobaczyć wyjątkową wystawę poświęconą geniuszowi Leonarda Da Vinci.