Jakie wady zgryzu można skorygować aparatem ortodontycznym?

Wady zgryzu to nie tylko problem estetyczny, ale również funkcjonalny i zdrowotny. Nieleczone mogą prowadzić do licznych powikłań w obrębie jamy ustnej, w tym przedwczesnej utraty zębów, ale również do problemów z całym narządem żucia (zaburzenia stawów skroniowo-żuchwowych, bóle głowy, zaburzenia mowy). Współczesna ortodoncja oferuje szeroki wachlarz metod korekcji wad zgryzu, wśród których kluczową rolę odgrywają aparaty ortodontyczne. Jakie nieprawidłowości można skorygować za ich pomocą i dlaczego warto podjąć leczenie?

Wady zgryzu to wszelkie nieprawidłowości w pozycji zębów w łuku zębowym oraz wzajemnych relacjach między szczęką a żuchwą. Główne przyczyny wad zgryzu to m.in. czynniki genetyczne, wady wrodzone oraz nieprawidłowe nawyki w dzieciństwie, takie jak ssanie kciuka, długotrwałe używanie smoczka oraz obgryzanie paznokci. Ryzyko rozwoju wad zgryzu może zwiększać także przedwczesna utrata zębów oraz wady postawy.

– Wada zgryzu to nie tylko kwestia estetyki, ale także zdrowia. Nieleczone nieprawidłowości utrudniają prawidłową higienę jamy ustnej, podwyższając ryzyko rozwoju próchnicy. Mogą skutkować problemami z całym narządem żucia, manifestując się bólem głowy, mięśni twarzy i stawów skroniowo-żuchwowych. Zaburzenia te mają wpływ na całą posturę pacjenta, a im mniej lat ma pacjent, tym większy jest ten negatywny wpływ – podkreśla dr n. med. Tomasz Maria Kercz, lekarz stomatolog, założyciel Vinci Clinic w Łodzi, oferującej pacjentom nowoczesne, kompleksowe leczenie ortodontyczne.

Najczęściej występujące wady zgryzu

Wady zgryzu można podzielić na kilka podstawowych typów, w zależności od ich charakteru.

• Tyłozgryz

Najczęściej występująca wada zgryzu, w której dolna szczęka jest cofnięta względem górnej. Może prowadzić m.in. do nieprawidłowego rozwoju struktur twarzoczaszki oraz problemów z wymową.

• Przodozgryz

Wada polegająca na wysunięciu żuchwy do przodu, przez co dolne zęby nachodzą na górne. Może powodować asymetrię twarzy i trudności w gryzieniu.

• Zgryz głęboki

Charakteryzuje się nadmiernym przykryciem dolnych zębów przez górne. Może prowadzić do ścierania się zębów, bólu żuchwy oraz problemów ze stawami skroniowo-żuchwowymi.

• Zgryz otwarty

Objawia się brakiem kontaktu między górnymi a dolnymi zębami. Najczęściej wynika z nieprawidłowych nawyków (np. ssania kciuka, oddychania przez usta). Może utrudniać żucie i powodować wady wymowy.

• Stłoczenie zębów

Powstaje, gdy zęby nie mają wystarczająco dużo miejsca w łuku zębowym. Jest to nie tylko problem estetyczny, ale także zdrowotny, ponieważ utrudnia prawidłową higienę jamy ustnej i zwiększa ryzyko próchnicy.

Jak aparat ortodontyczny pomaga w korekcji wad zgryzu?

Najczęściej stosowaną metodą leczenia wady zgryzu – po jej dokładnym zdiagnozowaniu oraz zaplanowaniu terapii – jest noszenie przez pacjenta aparatu ortodontycznego. Wybór konkretnego typu aparatu zależy m.in. od rodzaju i stopnia zaawansowania wady, możliwości finansowych pacjenta, jego wieku, oczekiwań estetycznych itp.

Aparaty ruchome stosowane są głównie u dzieci i młodszej młodzieży. Wpływają na wzrost kości szczęki i żuchwy, pomagając korygować wady w fazie ich rozwoju. Aparaty stałe – jak sama nazwa wskazuje – mocowane są w jamie ustnej na stałe. Składają się z zamków przyklejanych do zębów oraz łuków ortodontycznych, które wywierają kontrolowany nacisk na zęby, przesuwając je do właściwej pozycji. Z kolei leczenie nakładkowe (tzw. alignery) to innowacyjna alternatywa dla klasycznych aparatów stałych. Wykonane z przezroczystego tworzywa są niemal niewidoczne i wygodne w noszeniu.

– Dobór aparatu ortodontycznego zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta, jego wieku i codziennych nawyków. Ważne jest, aby leczenie było dobrze zaplanowane i monitorowane, ponieważ długotrwałe użytkowanie aparatu może prowadzić do różnego rodzaju powikłań. Aby ograniczyć te powikłania i przeprowadzić skuteczne leczenie ortodontyczne, pacjent niejednokrotnie powinien być także pod opieką fizjoterapeuty lub osteopaty – dodaje dr n. med. Tomasz Maria Kercz.

Leczenie ortodontyczne to nie tylko zapewnienie piękniejszego uśmiechu, ale przede wszystkim przywrócenie prawidłowej funkcji narządu żucia. Prawidłowy zgryz to łatwiejsza higiena jamy ustnej, poprawne gryzienie i żucie, ale także mniejsze ryzyko próchnicy i chorób przyzębia. Dzięki nowoczesnym aparatom ortodontycznym możliwa jest skuteczna korekta właściwie wszystkich nieprawidłowości w ustawieniu zębów. Warto skonsultować się z ortodontą, aby dobrać odpowiednią metodę leczenia i cieszyć się zdrowym, pięknym uśmiechem.