Łódź Zabytki

Łódź – zabytki miasta przemysłowego

Łódź uzyskała prawa miejskie już w 1423 r., jednak dopiero w XIX w. z niewielkiej osady zaczęła stawać się prawdziwym miastem. Jakie są więc zabytki Łodzi? Próżno szukać u nas średniowiecznych murów, czy renesansowych kamieniczek. A jednak… W gminnej ewidencji zabytków jest aż 2271 pozycji! Dlatego jeżeli wpisalibyście sobie w wyszukiwarkę hasło „Łódź zabytki” otrzymacie mnóstwo wyników, wiele wspaniałych pałaców, willi, kamienic i fabryk. Większość z nich pochodzi z XIX i XX w. i ma związek z rozwojem przemysłu w Łodzi.

Najważniejsze zabytki Łodzi

Co ciekawe w rejestrze zabytków znajduje się cała ulica Piotrkowska. Od 2015 r. wielokulturowy krajobraz przemysłowej Łodzi znalazł się na liście pomników historii. Taki tytuł przyznawany jest nieruchomym zabytkom, które wyróżniają się szczególną wartością historyczną, naukową i artystyczną oraz są utrwalone w powszechnej świadomości i mają znaczenie dla dziedzictwa kulturowego Polski.  W Łodzi miano pomnika historii ma wspomniana ulica Piotrkowska wraz z placem wolności i ulicą Moniuszki, Księży Młyn z Parkiem Źródliska i willą Herbsta (dawne włości Karola Scheiblera), fabryka Geyera z parkiem oraz skansenem, fabryka i pałac Izraela Poznańskiego (dzisiejsze Muzeum Miasta Łodzi, hotel Andel’s oraz CH Manufaktura), zespół cmentarzy przy ul. Ogrodowej i cmentarz żydowski przy ul. Brackiej. Jeżeli chcecie zwiedzać zabytki Łodzi nie sposób pominąć tych miejsc!

Zabytkowa Piotrkowska

Podczas spaceru ulicą Piotrkowską dokładnie się rozglądajcie. Tutaj bowiem znajdują się zabytki Łodzi, które zachwycają turystów z całego świata. Mowa oczywiście o kamienicach, z których większość została pięknie odnowiona.  Według nas najpiękniejsze zabytki w Łodzi z kategorii „kamienice” to: kamienica Gustawa Goldbluma przy Piotrkowskiej 99, która wygląda bardziej jak pałac niż dom mieszczański, strzeżona przez smoki Kamienica pod Gutenbergiem (Piotrkowska 86), Kamienica Abrama Lubińskiego przy Piotrkowskiej 19, Kamienica Salomona Bahariera przy Piotrkowskiej 107… Moglibyśmy wymieniać w nieskończoność, ale lepiej jeśli po prostu sami ruszycie na spacer Piotrkowską.
Przy tej reprezentacyjnej ulicy znajdziecie nie tylko kamienice, ale też inne zabytki Łodzi. To przy Piotrkowskiej stoi piękny, zabytkowy pałac Juliusza Heinzla, w którym siedzibę ma Urząd Miasta Łodzi, czy Biała Fabryka Ludwika Geyera ze skansenem architektury drewnianej.

Pałace i wille

Zabytki,  z których słynie Łódź to także pałace i wille. Jest ich w mieście ponad 100! Dlaczego aż tyle? W czasie największego rozkwitu w Łodzi działały dziesiątki fabryk, a ich majętni właściciele potrzebowali reprezentacyjnych domów dla siebie i swoich rodzin. Wiele wspaniałych posiadłości powstawało bezpośrednio przy fabrykach. Tak było chociażby  w przypadku najsłynniejszego łódzkiego pałacu, który należał do Izraela Poznańskiego. Piękny budynek nazywany „łódzkim Luwrem” jest dziś siedzibą Muzeum Miasta Łodzi. Rodzina Poznańskich zostawiła po sobie nie tylko „Luwr”. Synowie Izraela Poznańskiego Karol i Maurycy również mieli swoje pałace. W pałacu Karola Poznańskiego przy ul. Gdańskiej 32 mieści się dziś Akademia Muzyczna, natomiast w pałacu Maurycego przy ul. Więckowskiego 36 znajdziemy jedno z najstarszych w kraju muzeów sztuki awangardowej – MS1. Inna zachwycające zabytki Łodzi to Pałac Biedermanna, Pałac Steinertów, willa Reinholda Richtera, czy willa Kindermanna.

Łódzkie zabytkowe świątynie, cmentarze i nekropolie

Łódź to miasto 4 kultur, co ma swoje odzwierciedlenie w również w miejscach kultu. Ważne zabytki w Łodzi to kościoły katolickie, m.in. piękna Bazylika Archikatedralna, jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków w Łodzi – Kościół Zesłania Ducha Świętego przy Placu Wolności, czy kościół św. Józefa, który jest najstarszym łódzkim kościołem i jednocześnie jedynym zachowanym budynkiem z czasów Łodzi Rolniczej. Jednym z najstarszych zachowanych zabytków w Łodzi był również kościół. Św. Doroty na osiedlu Mileszki, który spłonął w sierpniu 2015 r.
Zabytki Łodzi to również świątynie ewangelicko-augsburskie. Najbardziej znanym jest kościół św. Mateusza położony tuż obok archikatedry. W mieście znajdziemy również przepiękny sobór św. Aleksandra Newskiego, który ozdobiony jest kolorową elewacją oraz filię soboru – cerkiew św. Olgi. W Łodzi znajdziemy również synagogi np. Synagogę Richterów przy ul. Rewolucji 1905 r. czy synagogę przy Piotrkowskiej 18.

Ważnymi miejscami na mapie zabytków Łodzi są także cmentarze i nekropolie. Najbardziej znaną nekropolią jest zespół cmentarzy przy ul. Ogrodowej.  Tzw. Stary Cmentarz podzielony jest na części: katolicką, ewangelicką oraz prawosławną. Na jego terenie znaleźć możemy przepiękne zabytkowe grobowce, z których ponad 200 wpisano do rejestru zabytków. Najokazalszym z nich jest ogromna kaplica Scheiblerów. Będąc w Łodzi warto odwiedzić cmentarz żydowski przy ul. Brackiej. Szacuje się, że spoczywa na nim ok 160 000 osób! Tam też znajduje się bardzo ważny zabytek Łodzi – Mauzoleum Izraela Poznańskiego, które uznawane jest za największy na świecie żydowski grobowiec.